Ομντουρμάν 1898
Ο θρίαμβος του Κίτσενερ στο Σουδάν

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Ο Μαχντί πέθανε από τύφο τον Ιούνιο του 1885 και ο διάδοχος του Χαλίφης Abdullahi μετέφερε την πρωτεύουσα του Σουδάν στο Ομντουρμάν. Το Σουδάν ήταν ένα από τα πιο ισχυρά κράτη στην Αφρική στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Χαλίφης προσπάθησε να επεκτείνει την κυριαρχία του στη περιοχή και αναπόφευκτα ήρθε αντιμέτωπος με τις άλλες δυνάμεις.

Το 1887 άρχισε ο πόλεμος με την Αιθιοπία που τελείωσε με τη μάχη του Γκαλαμπάτ (Gallabat). Η μάχη του Γκαλαμπάτ ήταν η τελευταία πύρρεια νίκη των Ανσάρ. O Χαλίφης εισέβαλε το 1889 στην Αίγυπτο, αλλά ηττήθηκε στη μάχη του Τοσκί (Toski) από τον αναγεννημένο αιγυπτιακό στρατό, που διοικούνταν από Βρετανούς αξιωματικούς. Οι Βέλγοι που κατείχαν το Κογκό διεκδικούσαν το νότιο Σουδάν. Το 1893 ο ιταλικός στρατός νίκησε τους Ανσάρ στη μάχη του Αγκορντάτ (Agordat) στην Αιθιοπία και το 1894 κατέλαβε την Κασσάλα (Kassala) στο ανατολικό Σουδάν. Το κράτος των Δερβίσηδων έπνεε τα λοίσθια.

Στα πλαίσια του ανταγωνισμού των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής στην Αφρική, η Γαλλία ανέθεσε στον Jean Baptiste Marchand την οργάνωση μιας αποστολής, η οποία θα διέσχιζε την έρημο Σαχάρα από το Ντακάρ της Σενεγάλης με σκοπό να καταλύσει το κράτος των Ανσάρ στο Σουδάν και να το προσαρτήσει στη Γαλλία. Στόχος της Γαλλίας ήταν η εκδίωξη των Βρετανών από την Αίγυπτο.

Η βρετανική κυβέρνηση για να εμποδίσει τα σχέδια των Γάλλων, έδωσε εντολή στο στρατηγό Χέρμπερτ Κίτσενερ το 1895 να οργανώσει μια εκστρατεία για την ανακατάληψη του Σουδάν. Η εκστρατεία ξεκίνησε το Μάρτιο του 1896. Ο Κίτσενερ, διαθέτοντας έναν άρτια εξοπλισμένο στρατό, νίκησε τις δυνάμεις του Χαλίφη Abdullahi στην επική μάχη του Ομντουρμάν το Σεπτέμβριο του 1898 και κατέκτησε το Σουδάν.

ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΣΤΡΑΤΟΙ

Η εκστρατευτική δύναμη που συμμετείχε στην ανακατάληψη του Σουδάν υπό τη διοίκηση του Χέρμπερτ Κίτσενερ δεν ήταν αμιγώς βρετανική. Το μεγαλύτερο μέρος της αποτελούνταν από Αιγυπτιακά και Σουδανικά στρατεύματα. Τόσο οι Αιγύπτιοι όσο και οι Σουδανοί έδειξαν μια πειθαρχία στο πεδίο της μάχης και σήκωσαν το βάρος των πολεμικών επιχειρήσεων. Στη μάχη του Ομντουρμάν πήραν μέρος 8.200 Βρετανοί στρατιώτες και 17.600 Αιγύπτιοι και Σουδανοί.

Ο στρατός του Χαλίφη ήταν υπο διάλυση. Η κακή ποιότητα των όπλων, ο μικρός αριθμός τυφεκιοφόρων και η έλλειψη αποτελεσματικού δικτύου εφοδιασμού είχαν ως συνέπεια τη σταδιακή παρακμή και αποσύνθεση του. Η υποτίμηση του αξιόμαχου του στρατού του Κίτσενερ και της τεχνολογίας που διέθετε οδήγησαν στις απανωτές ήττες στα πεδία των μαχών και στην τελική διάλυση του κράτους του.

ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ

Τα όπλα των Βρετανών στο Σουδάν 1896-1898

Τυφέκιο Lee-Metford. Δημιούργημα του Βρετανού σχεδιαστή όπλων James Paris Lee και του Βρετανού μηχανικού William Ellis Metford. Αντικατέστησε το τυφέκιο Martini-Henry το 1888 και χρησιμοποιήθηκε από το βρετανικό πεζικό σε όλους τους αποικιοκρατικούς πολέμους της Βικτωριανής εποχής την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα μέχρι την αντικατάσταση του από το τυφέκιο Lee-Enfield.
Πολύβολο Maxim. Δημιούργημα του Sir Hiram Stevens Maxim το 1883. Ήταν το πρώτο υγρόψυκτο πολυβόλο στην ιστορία και αντικατέστησε τα πολυβόλα Gatling και Gardner. Η υγρόψυξη καθιστούσε το πολυβόλο περισσότερο αποτελεσματικό στο πεδίο της μάχης, αφού μπορούσε να ρίχνει πιο πολλές σφαίρες για περισσότερο χρόνο χωρίς τον κίνδυνο υπερθέρμανσης της κάννης.

Τα όπλα των Ανσάρ το 1896-1898

Δεν είχε αλλάξει κάτι στον οπλισμό των Δερβίσηδων. Οι Ανσάρ χρησιμοποίησαν εναντίον των Βρετανών τα παραδοσιακά όπλα τους, δηλαδή σπαθιά, ασπίδες και ακόντια. Οι μονάδες τυφεκιοφόρων ήταν οπλισμένες με τα παλιά τυφέκια Remington.

ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΜΑΧΕΣ

Οι μάχες που έδωσαν οι Βρετανοί στο Σουδάν κατά την εκστρατεία του Κίτσενερ τη διετία 1896-1898 αναλύονται στις ιδιαίτερες σελίδες τους.

Η μάχη του Φιρκέτ στις 7 Ιουνίου 1896
Η μάχη του ποταμού Ατμπάρα στις 8 Απριλίου 1898
Η μάχη του Ομντουρμάν στις 2 Σεπτεμβρίου 1898